Рӯйхат 2023
САБКИ НАСРИ ОСОРИ ИРФОНИИ ХОҶА АБДУЛЛОҲИ АНСОРӢ
МУАЛЛИФ: Шарипова Муътабар Заҳибуллоевна , н.и.ф., дотсенти кафедраи забон ва адабиёти МДТ “ДДХ ба номи акад.Б.Ғафуров”,(Тоҷикистон, Хуҷанд)
РАҚАМИ ЖУРНАЛ: 4(77). СОЛИ БАРОРИШ: 2023. ЗАБОНИ МАҚОЛА: тоҷикӣ
ЧАКИДА
Дар мақола сабки насри ирфонии Хоҷа Абдуллоҳи Ансорӣ мавриди баррасӣ қарор гирифтааст.Тазаккур меравад, ки осори ирфонии Ансорӣ се самти асосии тасаввуфро фаро мегирад.«Табақот-ус-суфия» тазкираи ирфониест, ки дорои вижагиҳои осори ёддоштӣ, «Расоил» бошад, ҳолати ботинии муаллифро инъикос мекунад, дар «Сад майдон» муаллиф ба бисёр саволҳои назарияи тасаввуф равшанӣ меандозад. Дар «Муноҷотнома» истеъдоди эҷодии Ансорӣ зоҳир мегардад бо ақидаҳои тасаввуфӣ печида, хонандаро барои рӯ овардан ба сӯи Худо, дур шудан аз ҳар чизи ночиз ва ночиз раҳнамун месозад. Дар рисолаҳои мавриди назар услубҳои гуногун мавҷуданд: услуби меъёрӣ дар «Сад майдон», услуби муколама дар «Табақот-ус-суфия», услуби назариёти ирфонӣ дар «Расоил» ва услуби муроҷиат ба Худову инзиво дар «Муноҷотнома» ба чашм мерасад. Услуби осори тасаввуфӣ аз насри амалии тасаввуфӣ сарчашма мегирад, яъне аз омезиши забони меъёр ва гуфторӣ иборат аст. Бо вуҷуди ин, ин услуб ба зебоӣ, ҳамоҳангӣ, маҳорати эҷодӣ ва малакаҳои забонӣ печида омадааст. Тасаввуф забонро ба зарфи эҳсосот ва ҳаяҷон табдил дода, онро пӯшиши раҳмате месозад, ки ҳолати ботинии ӯро ошкор кунад. Баъзе қисматҳои «Сад майдон» ва қариб ҳама расоили Ансорӣ бо санъатҳои бадеии лафзӣ ва маъноӣ оро дода шудаанд. Гумон меравад, ки ҳангоми навиштани ин асарҳо Хоҷа Абдуллоҳи Ансорӣ дар ҳолати ҷустуҷӯ ва дарки ҳақиқат қарор доштааст.
ВОЖАҲОИ КАЛИДӢ
Ансорӣ, тасаввуф, сабк, ирфон, расоил, ёддошт, назарияи тасаввуф, “Табақот-ус-суфия”, “Муноҷотнома”, “Сад майдон”, “Расоил”