Тоҷикӣ Тоҷикӣ

2022 сол

ТАДҚИҚОТИ КОНСЕНТРАТСИЯИ ИЗОТОПХОИ РАДИОАКТИВӢ ВА МЕТАЛЛХОИ ВАЗНИН ДАР НАМУНАХОИ АЭРОЗОЛИ АТМОСФЕРА ВА ХОК ДАР СОХИЛИ РОСТИ СИРДАРЁ ДАР ҲУДУДИ ХУҶАНД

ФайлНомСабт карда шуд
Download this file (14-Рахматов Мухамади Нуридинович.pdf)Раҳматов М.Н.Тадқиқоти консентратсияи изотопхои радиоактивӣ ва металлхои вазнин дар намунахои аэрозоли атмосфера ва хок дар сохили рости Сирдарѐ дар ҳудуди Хуҷанд50

 

МУАЛЛИФ: Раҳматов Муҳамадӣ Нуридинович -  oмӯзгори кафедраи физикаи умумӣ ва ҷисмҳои сахт ДДХ ба номи академик Б.Ѓафуров (Ҷумҳурии Тоҷикистон, ш. Хуҷанд)

 

РАҚАМИ ЖУРНАЛ: 2(61).     СОЛИ БАРОРИШ: 2022.     ЗАБОНИ МАҚОЛА: Русӣ

ЧАКИДА

Натичахои тадкикоти таркиби унсурии намунахои хок ва намунахои аэрозоли атмосфера, ки дар сохили рости Сирдарьё дар дохили Хучанд чамъ карда шудаанд, оварда шудааст.. Тахлили маълумот дар бораи паҳншавии изотопхои радиоактивии қатори уран ва торий, 40К ва дигар изотопхои техногенӣ гузаронида шуд. Натичахои ба даст овардашуда бо маълумотхои  қисми  ҷанубӣ-марказии Тоҷикистон мукоиса карда шудааст.Тағйироти байнисолонаи консентратсияи баъзе металлҳои вазнини омӯхташуда дар намунаҳои аэрозол дар соҳили рости дарёи Сир дар ҳудуди Хуҷанд оварда шудаанд. Миқдори миёнаи баланди сурб (284,83 ppm) дар соли 2019, мышьяк (43,73 ppm) дар соли 2020, руҳ (2426,2 ppm) дар соли 2021 ба қайд гирифта шудааст. Консентратсияи  минималии миёнаи Pb (29,4 ppm) ва Zn (65,3 ppm) дар 2017, ҳадди ақали миёнаи As (9,6 ppm) дар соли 2021 ба даст оварда шуд.Таҳлили коррелятсияи консентратсияи баъзе металлҳои вазнин гузаронида шуд. Коррелятсияи байни консентратсияи аксари металлҳои вазнин паст аст, коррелятсияи миёна дар намунаҳои аэрозоли атмосфера дар байни Cu ва TiO2 (r = 0,62) ба мушоҳида расид ва коррелятсияи баланд байни консентратсияи Sr ва Cr (r=0,8), ва Cu (r = 0,74), Co ва MnO (r = 0,83) ба қайд гирифта шуд. Дар намунаҳои хок коррелятсияи назарраси мусбат байни консентратсияи Pb ва Zn, MnO ва TiO2 (r = 0,9) ба қайд гирифта шуд. Илова бар ин, байни As ва Cu, V ва TiO2 (r = 0,8) коррелятсияи баланд ошкор карда шуд. Бо усули HYSPLIT траекторияхои баръакси ҳаракати массаи ҳаво барои муайян кардани ҷойгиршавии манбаъхои пайдоиши чанг, ки дар онхо консентратсияи баланди руҳ ба қайд гирифта шудааст, сохта шуд.

 

ВОЖАҲОИ КАЛИДӢ

таҳлили изотопҳо, таркиби элементҳо, изотопи радиоактивӣ, металлҳои вазнин, таҳлили коррелятсия, траекторияҳо, аэрозолҳои атмосфера.